Shoqëria Bashkimi Shqiptar
30 Maj 2014
Parathënie për të qartësuar disa elemente të lidhura me natyrën dhe vijën editoriale të faqës
Nën dy postimet e tona të mëparshëme, janë bërë shumë komente. Disa prej këtyre komentëve përmbanin fyerje dhe sharje ndaj faqës apo ndaj njëri-tjetrit; nganjëherë edhe elemente negacioniste (ju përkujtojm se është i ndaluar negacionizmi në këtë faqe). Ne ju kemi tërhequr vëretjen personave të tillë dhe i kemi kërcënuar me përjashtim nga faqja (gjë që e kemi bërë disa herë me ata që nuk kanë respektuar këto dy rregulla primare të faqës tonë). Mirëpo, ne asnjëherë nuk kemi kufizuar lirinë e shprehjës dhe asnjëherë nuk kemi kërcënuar dikë sepse ka shprehur të kundërtën e mendimit tonë. Gjithashtu, ne asnjëherë nuk kemi përjashtuar apo fshirë komentët ku është shprehur injoranca e thellë e personave të caktuar. Përkundrazi, ne jemi mundur, përmes replikave, që të japim shpjegime shtesë të cilat mundësojn kuptimin e fjalive eleptike që bëjmë nëpër statutet tona.
Kjo faqe nuk ka thënë asnjëherë se e ka të vërtetën në dorën e saj dhe se misioni i saj është që të përhap të vërtetën e vetme dhe përfundimtare të kësaj bote. Përkundrazi, ne jemi thellësisht të bindur se as ne dhe askush tjetër nuk e ka një posedim të tillë. Prandaj, edhe mendojm se një pikë modestie është e domosdoshëme në komunikim me të tjerët. Duke qenë, ne shprehim njohurinë tonë në statute dhe çdo kush ka të drejtën e plotë ta kundërshtoj atë duke ofruar njohurinë e tij (mendimin) në shkëmbim.
Mirëpo, pavarësisht se e vërteta e plotë dhe përfundimtare mbi çështjet e caktuara nuk është nxënë nga askush, ka disa të vërteta që janë tanimë të njohura dhe të shpërndara dhe të cilat na bëjnë të mundshëm të shkëmbejm brenda një koherence minimale.
Ndërkohë, ne kemi vrejtur se disa anëtar të faqës nuk e kanë as njohurinë elementare mbi disa çështje të caktuara dhe ata kanë vështirësi të madhe për të kuptuar drejt fjalimin tonë. Ne jemi munduar, për aq sa kemi parë dhe kemi pasur kohë, që t'ju ofrojm shpjegime elementare.
Në anën tjetër, kemi disa komentues që jo vetem se nuk e dinë një gjë dhe shprehin një injorancë të thellë mbi çështje të caktuara, por ata shprehin edhe një mllef dhe arrogancë ndaj faqës dhe ndaj të tjerëve. Shumë herë duke shprehur një injorancë të thellë, ata na quajn neve "injorant" !
Duke qenë, nga sot e tutje, ne jemi të gatshëm që t'ju përgjigjemi nëpërmjet statutëve (dhe jo komentëve), atyre që shprehin një arrogancë dhe krenari përmes injorancës.
Sot, do të marrim dy komentues të cilët kanë bërë komente të tilla nën dy postimet e tona lidhur me Skenderbeun.
DY PERSONA QË SHPREHIN ARROGANCË PËRMES INJORANCËS
I pari është Z. Y, i cili është mllefosur me atë që ne e fillokam historinë e kombit shqiptar me Skenderbeu. Pastaj, na thotë se Skenderbeu na paska "vrarë shqiptar musliman" ...në emër të besimit të tij të krishter dhe në emër të mbrojtjes së një civilizimi europian, të cilët asokohe po bëni pushtimin e Amerikës !!!
[...]
I dyti, është Z. X, i cili na thotë se janë historianët "komunist" ata të cilët kanë dashur ta fillojn kombin shqiptar me Skenderbeun sepse, në realitet, ai kishte filluar me shtetin e Arbërit. (Sikur të mos shprehte arrogancën e tij, Z. X, dhe një dëshirë më tepër për të treguar se dinë ca gjëra se sa një dëshirë për të debatuar rreth temës së caktuar, kjo injorancë do të ishte legjitime dhe e pranueshëme në vetëvete. Mirëpo, Z. X, me sa duket, është ka mendon se ne jemi në mungesë të njohurive enciklopedike tjera rreth Skenderbeut dhe nuk e ka kuptuar se qëllimi ynë është të zhvillojm të menduarit sintetik dhe jo të mbesim në një njohuri elementare enciclopedike, por edhe me qëllimin që të mos ju ofrojm vetem të dhëna enciklopedike rreth çështjeve të caktuara).
REPLIK DHE SHPJEGIM
Ne disa herë e kemi shpjeguar se ka një dallim në mes etno-kulturës apo civilizimit shqiptar (i cili është i vjetër mijëra vjeçar) dhe kombit shqiptar. Pra, ne nuk e kemi mohuar vjetërsinë etno-kulturore shqiptare kur kemi thënë se me Kuvendin e Lezhës mund të themi se fillon kombi shqiptar. Përkundrazi, ne e kemi spikatur një gjë të tillë edhe në postimin tonë. Mirëpo, nëse gjuha, kultura, etnia janë elementët kyçe të kombit, ato asesi vetëvetiu - me ekzistencën e tyre - nuk e përbëjnë kombin, por vetem një civilizim të caktuar. Që ky civilizim të mund të shëndërrohet në komb, atij i duhet VETËDIJA për këto karakteristikat përbërse të tij, identifikimi me to dhe dallime nga të tjerët në emër të këtyre karakteristikave (gjuha, etnia, kultura...). Dhe, në emer të kësaj vetëdije, kjo bashkësi etno-kulturore dhe gjuhësore të bashkohen nën një organizim për tu mbrojtur nga të tjerët dhe për tu zhvilluar përbrendave këtyre karakteristikave që i ndajn së bashku.
Kështu, nëse i marrim periudhatë e ndryshëme historike, ne do të shohim se deri në shek. e XVI-XVII asnjëherë nuk mund të flasim për ndonjë komb. Asnjë bashkësi nuk është formuar nën një ideal të karakteristikave etno-kulturore dhe gjuhësore. P.sh : shumë prej principatave ilire flisnin të njejtën gjuhë dhe ndanin të njejtat karakteristike etno-kulturore. Mirëpo, ato fise ishin të formuar nën pushtetin e një klase aristokratike ose nën një princë të caktuar që mbronte interesatë e tija personale dhe që konsideronte se gjithëçka që kishte të bënte me principatën e tij (përfshirë njerëzit) ishin pronë e tij. Kështu, ata edhe luftonin në mes vete me qëllim për të mbrojtur apo për të shtrirë pushtetin e tyre, pra pasurinë e tyre. E njejta gjë ndodhte edhe me grekërit në jug. Shumë shtet-qytetëza greke ndanin po të njejtën gjuhë, etni dhe kulturë... Mirëpo, ato luftonin njëra-tjetrën në emër të dallimëve të tyre politike dhe nocioni i kombit nuk ishte absolutisht i pranishëm ndër ta.
Edhe shteti apo principta e Arbërit, e cila u formua nga Progoni më 1190-1198 dhe, pastaj, u trashëgua nga të bijtë e tij Gjini (1198-1206) dhe Dhimitri (1206-1216), nuk ishte veçse një pronë familjare dhe që nuk kishte asesi ndonjë nocion të kombit që e karakterizonte atë.
Po çfarë na shtynë të themi se Kuvendi i Lezhës mund të quhet si fillim i kombit shqiptar ?
Para së gjithash duhet ditur se në kohën e Skenderbeut, europianët nuk po eksploronin Amerikën, siç tha Z.Y. Bile, kur është mbajtur Kuvendi i Lezhës, as libri De revolutionibus orbium coelestium i Kopernikut nuk ishte shtypur (edhe pse ishte i shkruar); as Giordano Brunon nuk e kishte djegur ende Kisha; as Galileu nuk e kishte zbuluar ende syzën kosmike (teleskopin), as spanjollët ende nuk kishin çliruar të gjithë teritorin nga arabët (etj). Por, Makiaveli e kishte publikuar Princin dhe Jean D'Ark ishte djegur në turrën e druve nga anglezët (etj).
Para Kuvendit të Lezhës, është e vërtet se ka pasur aleanca ballkanike kundër osmanëve. Këto aleanca ishin të shtyra nga rreziku i përbashkët i momentit ku raportit të forcave ndërmjet princëve ballkanik dhe osmanllinjëve ishte tepër i pabarabartë. Osmanllinjët mund ta thyenin ushtrinë e çdo secilit princë pa kurrëfar problemi. Duke e ditur këtë, princatë ballkanik bënë një marrëveshje për tu mbrojtur kundër kësaj fuqie që prishte ekilibrin e forcave përbrenda tyre. Realisht, një aleancë e tillë nuk ishte bërë as në emër të krishterimit, por në emër të interesit të ruajtjës së ekilibrit të përbashkët, shkatërrimi i të cilit mund t'i humbaste të gjithë.
Më vonë, princat shqiptar vazhduan luftën kundër osmanëve herë vet dhe herë në aleancë me ndonjë tjetër. Rasti më i mirë është ai i Gjergj Arianitit, i cili ishte i pari që arriti ti thyente disa herë ushtritë osmane në vitet 30'. Por, nuk mund të thuhet as për Gjergj Arianitin dhe as për Gjon Kastriotin (dhe as për ndonjë tjetër) se ata bënin një luftë në emër të një ideali që tejkalonte interesatë e tyre personale si princa që ishin.
Mirëpo, dyndjet osmane kishin shkaktuar për herë të parë një shok të fuqishëm kulturor ndërmjet ballkanasëve evropian dhe osmanllinjëve aziatik. Nëse ndërmjet tyre ballakanasit dalloheshin sidomos për nga gjuha popullore, karakteristikatë e tjera fshiheshin përmbrapa një vektori kulturor të përbashkët të lansuar nga Perandoria Romake dhe Bizantine. Këto karakteristika të popujëve ballkanas nuk ishin të mjaftueshëme për të sjellur ndarje të qartë në mes popujëve në emër të këtyre karakteristikave, por vetem ndërmjet princëve dhe interesave të tyre. Kuptohet, se me rënjën e Perandorisë Bizantine, e cila kishte më shumë se dy shekuj që realisht nuk kishte pushtet në tokat shqiptare, fuqizimi i këtyre karakteristikave mund të ishte bërë dhe, dal nga dal, do të ishin formuar mbretëri shqiptare, serbe, bullgare... Mirëpo, ballafaqimi me osmanllinjët të cilët ishin dukshëm të ndryshëm, jo vetem nga ana gjuhësore, por edhe etno-kulturore dhe fetare, ishte një shtysë e fortë për vetëdijësimin e ballkanasëve rreth karateristikave të tyre etno-kulturore.
Kështu, dyndjet osmane kishin pregatitur një teren të mirë pre-kombëtar, të cilit i duhej vetem një ngritje politike për të arritur në një nivel kombëtar. Kështu, për herë të parë, Gjergj Kastrioti, i mblodhi princat shqiptar (ortodox dhe katolik) jo me qëllimin për të formuar një bashkësi interesash personale, as për të formuar një aleancë të krishterët kundër muslimanëve, por në emër të një ideali për tu liruar nga "zgjedha e huaj". Pra, për herë të parë kemi cilësimin "i yni", "e jona" dhe e "huaja". Për herë të parë shqiptarët formojn një aleancë me "Ne" (të gjuhës dhe etno-kulturës shqiptare) kundër "atyre" (të një gjuhe dhe etno-kulture të huaj).
Kuptohet se disa sot e quajn "kryqëtar" Skenderbeun apo edhe "atlet i Krishtit". Mirëpo, a e kanë shtuar pyetje se pse në Kuvendin e Lezhës nuk u mblodhën serbët, të cilët po ashtu ishin të krishter. Sepse, ata e ndienin veten të huaj në atë mes dhe e shihnin se ai Kuvend nuk kishte asgjë të bënte me ato aleancatë ballkanike të mëparshëme dhe përmbante në themelët e tij një ndjenjë që nuk mund të ishte edhe e tyre. Theksimi i karakteristikave të gjuhës dhe etno-kulturës shqiptare në këtë Kuvend, bëri që Skenderbeu asnjëherë të mos gjej përkrahje nga Serbët, por as nga fuqitë e tjera Evropiane.
Është e vërtet se Papati e shihte nga ana e tij luftën e Skenderbeut dhe të shqiptarëve edhe si luftë të krishterimit, mirëpo kjo është pikëpamja e papatit dhe vlerësimi i papatit dhe jo i shqiptarëve dhe i Skenderbeut. Po të ishte edhe vlerësimi i Skenderbeut dhe i shtetit shqiptar të asaj kohe, pse atëherë Skenderbeu nuk luftonte nën emblemën e kryqit, por nën emblemën e shqiponjës ?! Pse të gjitha vulat e këtij shteti kishin shqiponjën dhe asnjëherë dhe askund nuk kishte shenja të kryqit ?!

Kurse, për ata që na thonë, siç Z. Y, se Skenderbeu paska vrarë shqiptar musliman, ne ju themi prapë se ata kanë një problem të vërtet me kronologjinë.
Në kohën e Skenderbeut, realisht, shqiptarët musliman nuk kanë ekzistuar ose kanë qenë jashtzakonisht të pakët (në gishta të dorës të njehur dhe zakonisht ushtarak të Perandorisë). Perandoria Osmane, realisht, edhe pse ka qenë e bazuar mbi fenë, ajo shumë vonë ka vënë në pikësynimet e veta konvertimin e popullësive të pushtuara në fenë muslimane. Perandoria Osmane, para se të kishte një bazë fetare, ajo ishte një dinasti familjare dhe qëllimet e kësaj dinastie nuk ishin përhapja e fesë muslimane, por zgjerimi i pasurisë, i pushtetit dhe i teritorëve.
Ajo kërkonte nga të krishterët dhe kaurët (shqiptarët pagan), që të dorëzonin armët dhe të paguanin tributët e tyre (taxa) ndaj Perandorisë. Të tjerat, realisht nuk i interesonin shumë.
Është shumë vonë, afërsisht një shekull pas vdekjës së Skenderbeut pasi Perandoria Osmane ishte vendosur tërësisht mbi këto troje dhe e ndjente stabilitetin e saj në këto anë, që fillojn edhe politikatë e para represioni fetar dhe konvertimet e para fetare të shqiptarëve dhe popujëve tjerë ballkanas. Realisht, politikatë konvertuese kanë filluar sidomos pas 1700, kur Perandoria Osmane kishte filluar ti humbiste disa teritore nga Rusët.
Ndryshe nga ajo që mendohet dhe që thuhet, konvertimet më të mëdha të shqiptarëve dhe rrënjësimi i islamit është bërë gjatë periudhës 1840-1912. E gjendur në një krizë të madhe ekonomike dhe e kapur për shumë fronte, Perandoria Osmane, bënë ç'mos që të ruaj teritorët shqiptare edhe në rast se do ti humbiste të tjerat. Teritorët shqiptare kishin një rëndësi të veçant gjeostrategjike për Perandorinë Osmane, pasi ato ishin ndërlidhje më e shpejt me Evropën. Ajo kërkonte që me çdo kusht ta ruaj këtë teritor dhe, andaj ajo ka investuar me të madhe, gjatë kësaj periudhe, në përhapjen e fesë islame në të. Gjatë kësaj periudhe, Perandoria Osmane ka hapur shkollat fetare dhe i ka thekësuar ndasit fetare. Për herë të parë, më 1870 (nëse nuk gaboj), Sulltani merr edhe titullin e kalifit megjithëse ai e kishte futur kalifatin nën pushtetin e tij shekuj më parë. Por, ishte nevoja e terenit dhe e gjendjës politike që e shtynë sulltanin që të bëjë këtë njësim në mes pushtetit tokësor dhe hyjnor. Dhe në emër të fesë islame, sulltani mendonte që ti mbaj shqiptarët të lidhur për Perandorinê e tij (fund e dimë të gjithë) !
Pra, Skenderbeu as nuk ishte atleti i krishtit dhe as nuk vrau shqiptar musliman. Ai, për herë të parë luftoj në emër të një etno-kulture shqiptare, në emër të një cilvilizimi shqiptar dhe kjo e bënë që ai të jetë i pari që formoj kombin shqiptar. Si i tillë, ai është një hero që i përket kombit shqiptar.